Habari Mpya

Na Peter Haule, JamhuriMedia, Arusha

Katibu Mkuu wa Wizara ya Fedha na Mipango, Dkt. Natu El- Maamry Mwamba, amesema kuwa nchi za Kusini mwa Afrika zinaangalia namna ya kuendeleza soko la ndani la mitaji kwa kutumia Hati fungani ili kuziwezesha kupata mikopo ya ndani wakati ambao mikopo mingi ya kibiashara Duniani imekuwa ikipatikana kwa gharama kubwa.

Hayo yamebainishwa jijini Arusha kwa niaba yake na Kamishna wa Idara ya Usimamizi wa Madeni wa Wizara ya Fedha na Mipango, Bw. Japhet Justine, wakati wa Mkutano wa Wataalamu wa masuala ya uchumi na fedha wanaosimamia madeni ya nchi zao kutoka nchi 16 za kusini mwa Afrika.

Alisema kuwa nchi za kusini mwa Afrika zinaangalia namna ya kutumia Soko au Hati fungani za ndani ambazo ni za muda mfupi, wa kati na mrefu zinatoa nafuu kubwa kwa nchi za Afrika, kwa kuwa mikopo ya aina hiyo ni nafuu na haihitaji matumizi ya  dola wala uwekezaji wa nje na haina shinikizo wakati huu ambao soko la Dunia halifanyi vizuri.

“Duniani mikopo ya kibiashara inapatikana kwa gharama kubwa, hivyo mikopo ya ndani itakuwa sehemu ya hatua muhimu ya kuzisaidia nchi za Afrika kufanikisha ufadhili wa bajeti kwa ajili ya maendeleo yao”, alisema Bw. Justine.

Bw. Justine alieleza kuwa kuliendeleza Soko la ndani la Hati Fungani kunatoa fursa  kwa nchi za Afrika kufanya vizuri zaidi, ambapo  Tanzania kwa sasa inapata mikopo ya zaidi ya trilioni saba kutoka soko la ndani ambayo husaidia kufanikisha bajeti Kuu ya Serikali.

Aliongeza kuwa zipo nchi ambazo zinafanya vizuri katika bajeti zao kwa kutumia fursa ya soko hilo ikiwemo Namibia ambayo zaidi ya asilimia 80 ya Bajeti yake inatokana na mikopo ya ndani kupitia hati fungani zake.

Alisema Mkutano huo utajadili na kuchambua aina ya hati fungani za ndani zinazotolewa huwa na manufaa katika kukuza uchumi wakati ambao mikopo  inapopungua kutoka kwa wakopeshaji wa kimataifa na pia wakati huu ambao Soko la  hati fungani la Ulaya limepungua kwa kiasi kikubwa.

Aidha amewataka wajumbe wa Mkutano huo kuhakikisha wanakuwa na majadiliano yenye tija na kubadilishana uzoefu ili kuzisaidia Serikali za nchi zao katika kufikia maendeleo endelevu.

Bw. Justine amezipongeza nchi zote zilizoleta wawakilishi wao na pia amewataka wajumbe wa mkutano kutembelea vivutio vya utalii vilivyopo Tanzania Bara na Zanzibar.

Mkutano huo umezishilikisha nchi za kusini mwa Afrika ikiwemo wenyeji Tanzania, Namibia, Zambia, Zimbabwe, Malawi, Afrika Kusini, Uganda, Kenya, Sudani Kusini na Ethiopia.

Na Dotto Kwilasa, JamhuriMedia, Dodoma

Shirika la Umeme nchini (TANESCO) limeandika historia kwa kusaini mkataba wa kuzalisha umeme jua wenye thamani ya Bilioni 274.76 Kwa  kutumia teknolojia ya “Solar Photo Voltaic”Wenye uwezo wa kuzalisha megawatt 150 za umeme.

Mkurugenzi Mtendaji wa TANESCO Maharage Chande amesema hayo Jijini hapa leo Mei 29,2023 kwenye hafla ya utiaji saini Mkataba wa kwanza wa umeme nchini wa kuzalisha umeme wa jua wa megawati 50 Kishapu -Shinyanga mara baada ya kushudia utiaji saini huo baina ya TANESCO na Kampuni ya SINOHYDRO CORPORATION kutoka nchini China.

Amesema mradi huo utatekekezwa kwa awamu mbili ambapo kwa awamu ya kwanza zitazalishwa megawati 50 na awamu ya pili itahusisha uzalishaji wa megawati 100.

Amesema mradi huo utatekelezwa na Kampuni ya Sinohydro Corporation kutoka China ambapo gharama za mradi hadi ukamilike ni jumla ya shilingi bilioni 274.76 itakayohusisha ulipaji fidia Kwa watakaopisha eneo la mradi. 

“Huu ni mradi mkubwa kuwahi kutokea kuzalisha umeme kwa kutumia nishati ya jua hapa nchini na Katika ukanda wa Afrika Mashariki, tunapaswa kujivunia,”amesema Mkurugenzi huyo.

Chande amesema kusainiwa kwa mradi huo ni sehemu ya mpango wa Mapinduzi katika uzalishaji wa umeme Kwa kutumia vyanzo mseto katika sekta ya nishati nchini ili kufikia lengo la kuwa na megawati 5000 kwenye grid ya Taifa ifikapo 2025.

Naye Waziri wa Nishati,January Makamba akiwa shuhuda wa makubaliano hayo ametumia nafasi hiyo  kulitaka Shirika hilo(TANESCO), kufanya utafiti na kufanya upembuzi yakinifu katika maeneo yanayoweza kujengwa miradi ya umeme wa jua na upepo kabla ya fedha za miradi kupatikana .

Waziri huyo amesema kuwa kutokufanya upembuzi na tafiti mapema kunasababisha miradi kuchelewa kuanza  kutekelezwa kutokana kutafuta maeneo baada ya fedha kupatikana.

Amesema kuwa ili kwenye gridi kuwe na umeme wa uhakika inatakiwa kuwe na umeme wa aina zote yaani umeme wa jua,upepo,gesi na maji  ili ukikwama sehemu moja basi umeme mwingine ufanye kazi.

Aidha Makamba amemshukuru Rais wa Jamhuri ya Muungano wa Tanzania Dkt.Samia Suluhu Hassan kwa kuhakikisha washirika wa maendeleo wa Ufaransa(AFD) na Serikali ya Ufaransa ambao ndiyo wafadhili wa mradi huo kwa  kumuamini na kuikopesha Tanzania kiasi cha shilingi bilioni 274.76 kwajili ya mradi huo.

“Tunamshukuru Rais kwakuhakikisha washirika wa maendeleo wa ufaransa na serikali ya ufaransa inamuamini na kutupatia mkopo wa fedha hizo za mradi na ni mkopo wa awamu na awamu ya kwanza ndiyo utakamilisha ujenzi wa hizo megawati 50,”amesema.

Aidha ametoa wito kwa  wananchi wa Kishapu na Mkoa wa Shinyanga kwa ujumla kuhakikisha wanautunza mradi huo kwani unapita katika eneo kubwa la ekari 1000 hivyo siyo rahisi kuliwekea uzio eneo lote.

Pamoja na hayo amesema kuwa mambo yakikaa vizuri Serikali inampango wa kuzalisha umeme jua na umeme upepo katika mkoa wa Dodoma ambapo utazalishwa Zuzu umeme wa upepo  megawati 60 .

Utekelezaji wa mradi huo unatarajiwa kuanza Juni 2023 ambapo utachukua miezi 14 hadi kukamilika kwake chini ya ufadhili wa Mashirika ya maendeleo ya Ufaransa (AFD).

Wabunge wa Bunge la Jamhuri ya Muungano wa Tanzania wameusifu mradi wa bomba la Mafuta Ghafi la Afrika ya Mashariki (EACOP) kwa kutoa fidia nzuri kwa waliopitiwa na mradi huo na kutoa kipaumbele katika maeneo mengine ikiwemo utunzaji wa mazingira.

Pia wabunge hao wameusifu mradi huo kwa kuwapa mafunzo waliopitiwa na mradi huo ya kilimo, ufugaji na elimu juu ya matumizi ya rasilimali fedha walizolipwa fidia.

Wakiongea wakati wa semina iliyoandaliwa na EACOP kwa ajili ya kutoa mrejesho wa hatua iliyofikiwa na mradi huo mpaka sasa kwa wabunge wa sekta ya Nishati na wengine waliohudhuria semina hiyo, mmoja wa wabunge hao Stephen Hasunga wa jimbo la Vwawa amesema tofauti na ‘propaganda’ zinazoenezwa, mradi huo upo tofauti sana na miradi mingine ambapo kwa kiasi kikubwa sana unazingatia sheria za nchi na zile za kimataifa katika utekelezaji wake.

“Tumeona kwa kiasi gani watu wamejengewa nyumba nzuri tofauti na zile walizokuwa wanamiliki hapo awali kabla ya kufikiwa na mradi.

“Pia wamepewa chakula cha kukidhi mahitaji ya familia zao kwa kipindi cha mwaka mzima na mafunzo mbalimbali juu ya kilimo bora cha kisasa na ufugaji,”alisema Hasunga.

Naye mbunge Selemani Zedi wa jimbo la Bukene lililopo Nzega mkoani Tabora amesema yeye ni shuhuda wa yaliyofanywa na mradi huo kwa wananchi wake waliopitiwa na mradi huo.

“Mradi umechukua zaidi ya ekari 400 za wananchi wangu, ambao wamepewa nyumba nzuri zilizobadilisha maisha yao ikiwa kama sehemu ya fidia.

“Hao wanaosema mradi huu hauzingatii haki za binadamu waje waone na wanaosambaza propaganda hizi kwa sisi tulioguswa na mradi tunawashangaa kiukweli,” amesema.

Naye mbunge Esther Bulaya amesema serikali inatakiwa kuhakikisha kilichofanywa na mradi wa EACOP pia kinafanyika katika utekelezaji wa miradi mingine kwa kuwapa nafuu ya maisha wale wanaoguswa.

“Kuna vitu kama taifa tunaweza kujifunza katika ulipaji fidia kupitia mradi huu wa EACOP, ikiwemo juu ya ushirikishwaji wa wananchi wanaoguswa ambapo wanapaswa kuridhika na faida wanazopewa,”

“Miradi inapokuja isilete umaskini, bali watu wafurahie miradi hiyo.

“Tumejifunza katika mradi wa EACOP, watu wamepewa nafasi ya kuchagua fidia ya nyumba au pesa na kunufaika na programu nyingine ikiwemo kupewa mbegu kwa ajili ya kilimo,”amesema.

Akizungumza kwa niaba ya serikali, Naibu Waziri wa Nishati Stephen Byabato amesema serikali imeridhika na hatua zilizofikiwa mpaka sasa, ikiwemo suala la watu kulipwa fidia, utunzaji wa mazingira na maandalizi kiujumla ya mradi huo.

“Tunaendelea kusimamia kuhakikisha kila kitu kinaenda sawa ili kuiletea nchi maendeleo kupitia mradi huu ikiwemo kunufaika na kodi mbalimbali zinazopatikana,” amesema.

Mkurugenzi Mkuu wa EACOP Martin Tiffen, Martin Tiffen amesema kikao hicho cha ushirikishwaji kwa wabunge kilijumuisha awamu tatu zilizohusu maeneo muhimu ya mradi, ikiwa ni pamoja na watoa huduma wa ndani, ardhi, na masuala yanayohusu jamii na mazingira.

Amesema lengo la kukutana na wabunge wa kamati ya Nishati na wabunge wengine waliohudhuria mkutano huo katika ukumbi wa Pius Msekwa lilikuwa kuwapa mrejesho wa kilichofanyika na kinachoenda kufanyika.

Mwakilishi wa mradi huo kwa upande wa serikali kutoka Shirika la Maendeleo ya Petroli nchini (TPDC) Asiadi Mrutu amesema sehemu kubwa ya fidia imeshalipwa ambapo wananchi wanajiandaa kuondoka katika maeneo ya mradi kwa ajili ya kuanza rasmi ujenzi wa kuchimba mkuza ambao bomba hilo litapita.

Wakati wa kikao, Mkuu wa Kitengo cha Kujenga Uwezo kwa Watoa Huduma wa Ndani katika kampuni ya EACOP Martha Makoi, ametoa maelezo muhimu kuhusu watoa huduma wa ndani na kujenga uwezo, zaidi akisisitiza kuwapo kwa ushirikiano baina ya EACOP na Bunge.

Kwa mujibu wa afisa wa EACOP Fatuma Msumi , jumla ya watu 9898 wameguswa katika eneo litakalofukiwa bomba hilo, ambapo 9272 wameshalipwa fidia na sasa wanahitajika kuondoka katika maeneo hayo mwishoni wa mwezi wa 7.

Amesema mradi umekuwa ukiwashirikisha wananchi katika ngazi mbalimbali ambapo mikutano mingi imefanyika na wale waliokuwa na hoja zao za msingi walisikilizwa na hoja hizo kutatuliwa.

Kikao cha ushirikishwaji kwa Bunge la Tanzania kinaashiria hatua muhimu ya mradi wa EACOP, kuimarisha uwazi, ushirikiano, na majadiliano yenye kujenga na wadau muhimu wa mradi. EACOP itaendelea kuhakikisha inatimiza dhamira yake ya kufanikisha utekelezaji wa mradi huo, mwitiko chanya kutoka kwa Wabunge ni msaada wao unaongeza nguvu katika mradi.

Waziri wa Ulinzi na Jeshi la Kujenga Taifa, Mheshimiwa Innocent Lugha Bashungwa (Mb) amewakabidhi Magari Mapya, Jenerali George Marwa Waitara (Mstaafu) pamoja na Jenerali Robert Philemon Mboma (Mstaafu) tukio lililofanyika Ofisi za Wizara, Mtumba Jijini Dodoma.

Akikabidhi Magari hayo, Mheshimiwa Waziri Bashungwa amesema, kuwapatia Majenerali Wastaafu Magari ni sehemu ya maelekezo ya Mheshimiwa Rais na Amiri Jeshi Mkuu, kwamba tuwapatie Magari mapya ambayo yanatengenezeka na spea zake zinapatikana kwa urahisi.

Aidha Waziri wa Ulinzi na JKT amewahakikishia Majenerali kwamba, yeye na watendaji wa Wizara anayoiongoza wataendelea kuwajali na kuwapa stahili, kwani Taifa bado linawahitaji na ni hazina kwa Nchi yetu.

Naye, Katibu Mkuu wa Wizara ya Ulinzi na Jeshi la Kujenga Taifa, Dkt. Faraji Kasidi Mnyepe, amewahakikishia Majenerali hao kuhusu huduma stahiki ya Magari hayo ikiwemo service yake, kwamba huduma hizo zipo kwa mujibu wa sheria, hivyo zitaendelea kugharimiwa na Serikali na mara wapatapo hitilafu wasisite kutoa taarifa.

Akitoa shukrani, Jenerali George Marwa Waitara (Mstaafu) amemshukuru Mheshimiwa Rais na Amiri Jeshi Mkuu “Naomba ufikishe shukrani hizi kwa Mhe. Rais, mwambea tumefurahi na tumeona jinsi gani anavyotujali wastaafu” alimweleza Mheshimiwa Waziri.

Naye Jenerali Robert Mboma (Mstaafu), pamoja na shukrani, amempongeza Mheshimiwa Rais, Dkt Samia Suluhu Hassan kwa uongozi wake mzuri wa Serikali ya Awamu ya Sita na kumtakia kila la heri na mafanikio katika kuliongoza Taifa letu.

Waziri wa Utamaduni, Sanaa na Michezo Mhe. Balozi Dkt. Pindi Chana amewajulia hali majeruhi 10 wanaoendelea kupatiwa matibabu katika Hospitali ya Wilaya Temeke waliojeruhiwa kutokana na tukio la kukanyagana katika Uwanja wa Benjamin Mkapa wakati wakijiandaa kuingia kutazama mechi kati ya Yanga na USM Alger ya nchini Algeria katika mchezo wa Kwanza wa Fainali ya Kombe la Shirikisho Barani Afrika, uliocheza Mei 28, 2023.

Chana alipokea taarifa kutoka kwa Mganga Mfawidhi wa Hospitali hiyo Dkt. Joseph Gasper Kimaro kwamba, walipokea majeruhi 30 ambapo wanaume walikua 18, Wanawake 10 na mtoto Mmoja ambapo mgonjwa mmoja alipoteza maisha wakati akipatiwa matibabu.

Ameeleza kuwa mpaka sasa wamebakiwa na wagonjwa 10 na wote wanaendelea kupatiwa matibabu na hali zao zinaendelea kuimarika.

Chana katika ziara hiyo aliongozana na Mkuu wa Mkoa wa Dar es Salaam, Albert Chalamila, Naibu Waziri wa Utamaduni,Sanaa na Michezo, Mhe. Hamis Mwinjuma, Katibu Mkuu, Bw. Saidi Yakubu, Mkuu wa Wilaya Mhe. Mwanahamisi Munkunda.

Share this Article