Category:

Makala

‘Tuna matumaini chanya ya mabadiliko ya sheria ya habari’

by Jamhuri November 28, 2022

written by Jamhuri

Na Stella Aron,JamhuriMedia

TASNIA ya habari inapaswa kuwa na sheria na kanuni rafiki ili kuruhusu kukua na kwamba, kuweka sheria kali na ngumu, kunaua vyombo vya habari lakini kunaacha athari hasi kwa taifa.

Kuwepo kwa vyombo vingi vya habari kushindwa kutekeleza wajibu wao ipasavyo wa kuwapasha habari wananchi inatokana na mazingira kandamizi ya kisheria na kikanuni yaliyopo nchini.

Ni muhimu Serikali ikazifanyia mapitio sheria na kanuni zote zinazoongoza vyombo vya habari Tanzania kwa lengo za kuziboresha na hivyo kujenga mazingira rafiki kwa vyombo hivyo kuweza kufanya kazi zao.

MJUMBE WA TEF

Akizungumza katika mahojiano maalumu Mjumbe wa Jukwaa la Wahariri Tanzania (TEF), Joseph Mwendapole,anasema kuwa
sheria za habari zinapaswa kuwa rafiki kwa mazingira ya ndani na nje ya nchi kuliko kuwa na sheria mbazo ni kali na utekelezaji wake unakuwa ni mgumu.

“Hatupaswi kujifungia,tunapaswa kuwa na sheria zinazokubalika ndani na nje ya nchi.Tunawezaje kutengeneza sheria za vyombo vya habari ambazo baadaye mwenyewe uliyeshiriki kutengeneza unaanza kuomba toba.

“Tofauti na nyuma kidogo, kwa sasa vyombo vya habari vinaandika kwa uhuru, vinakosoa lakini kilichopo, kama mwandishi ama chombo cha habari kinawindwa, sheria hizi hizi zinatumika kuumiza chombo ama mwandishi.

Mwendapole anaongeza kuwa mwandishi anaweza kufungwa kwa sheria zile zile ama chombo cha habari kinaweza kuondolewa sokoni kwa sheria hizo hizo, ndio maana wadau wa habari wanasema uhuru wa habari ni lazima ulindwe kisheria.

Anaeleza kuwa,mchakato wa mabadiliko ya sheria za vyombo vya habari nchini, unalenga kujenga mazingira rafiki na bora kwa wanahabari katika kutekeleza majukumu yao ya kila siku.

“Vyombo vya habari vinahitaji sheria rafiki zinazolenga kuimarisha mazingira ya utendaji, kutunga sheria ngumu na kandamizi,huchangia kuua ustawi wa vyombo vya habari,” anasema.

UMOJA WA HAKI YA KUPATA HABARI

Umoja wa Haki ya Kupata Habari (CoRI),ni kati ya wadau ambao wamekuwa mstari wa mbele katika mchakato wa kuomba mabadiliko ya sheria ya habari ili kurahisisha utendajikazi wa wadau wa habari na kufanyakazi kwa uhuru.

Miongoni mwa mapendekezo ya CoRI kwa serikali ni pamoja na mamlaka haya ya Mkurugenzi wa Habari (MAELEZO) yafutwe na kiundwe chombo ambacho pamoja na mambo mengine, kitashughulikia masuala ya usuluhishi yanapotolewa malalamiko dhidi ya chombo cha habari, badala ya kazi hiyo kufanywa na mtu mmoja.

Pia wadau wanataka marekebisho dhidi ya kifungu cha 6 (e) kinachoelekeza magazeti kupatiwa leseni badala ya usajili wa moja kwa moja.

Aidha wadau hao wanapendekeza magazeti yasiendeshwe kwa kupewa leseni, badala yake yapewe usajili wa kudumu au wa muda mrefu, ili kudhibiti changamoto ya ufutwaji holela wa leseni na kuvutia wawekezaji.

Mwenyekiti wa Umoja CoRI, Kajubi Mukajanga anasema kuwa mapendekezo mengine kuhusu sheria hiyo, ni marekebisho dhidi ya kifungu chake cha 7 (2) (b) (lV), kinachoelekeza vyombo vya habari kutangaza au kuchapisha habari na masuala yenye umuhimu kwa taifa, kadiri itakavyoelekezwa na serikali, kwa kuwa kipengele hiki kinaingilia uhuru wa uhariri.

Baadhi ya wajumbe wa CoRi wapitia sheria mbalimbali za habari.

Sheria nyingine zinazolalamikiwa ni Sheria ya Mawasiliano ya Kielektroniki na Huduma za Posta (EPOCA, 2010), Sheria ya Makosa Mtandaoni (2015), Sheria ya Haki ya Kupata Habari (2016) na Kanuni za Maudhui Mtandao (2018) kama zilivyorekebishwa mara kadhaa.

WADAU WAAANZA KUONA MAFANIKIO

MWENYEKITI wa Taasisi ya Vyombo ya Habari Kusini mwa Afrika Tawi la Tanzania (MISA TAN), Wakili James Marenga amesema kuwa ni wakati mzuri ni sasa wa kufanya mabadiliko ya sheria za habari kwa kuwa,Serikali ya Rais Samia Suluhu Hassan, imeonesha dhamira hiyo.

Marenga akizungumza katika Kituo cha Redio Tumaini jijini Dar es Salaam, kuhusu mwanya uliopo kwenye sheria za habari na hatari yake, anasema kuwa;

“Mchakato wa marekebisho ya sheria iliyotungwa mwaka 2016, ulichukua miaka 10. Mchakato huo ulianza mwaka 2006, ni bahati utawala uliopo umeona kuna haja ya kupitia upya sheria hizi kama ambavyo wadau wamekuwa wakipiga kelele.

“Tunaamini sheria hizi na zingine ambazo tumeorodhesha kwenye nakala yetu ya mapendekezo ya mabadiliko, wadau na serikali kwa pamoja tutapitia na kuona namna ya kunyoosha, ili mapendekezo hayo yatapopelekwa bungeni, tuwe na msimamo unaofanana,” anasema Marenga.

Marenga anasema kuwa wanaoina nia njema inayonyeshwa na Serikali katika kuelekea mabadiliko ya Sheria ya vyombo vya habari nchini kwa kuwa Serikali tayari imeonyesha nia kubwa ya kutatua changamoto hizo.

Anasema hadi sasa Serikali imepokea na kukubali kufanyia kazi vipengele mbalimbali ambavyo vimewasilisha kuhusu Sheria ya Huduma za Habari ya Mwaka 2016.

“Tayari tumewasilisha serikalini vifungu vyenye utata kwenye sheria hii ambavyo vimekuwa ni changamoto, tunashukuru kwamba tunaiona nia njema ya serikali katika kufanyia kazi mabadiliko ya vifungu ambavyo tumeviwasilisha kwani imepokea vizuri maoni hayo ya wadau na imeahidi kuyafanyia kazi,” anasema Wakili Marenga.

Marenga amesema kuwa Sheria ya Huduma za Habari ya mwaka 2016 imemtambua Mwandishi wa Habari ni nani kwani awali ya hapo alikuwa hatambuliki.

“Kabla ya kuwapo kwa sheria hiyo kulikuwa na sheria ya mwaka 2006 ambayo ilikuwa na changamoto kubwa sana ya udhibiti na uchapishaji.“Sheria hiyo ilikuwa ikimpa mamlaka makubwa sana Waziri wa Habari kudhibiti uchapishaji wa magazeti,” anasema Marenga.

Akifafanua zaidi juu ya changamoto ilipo katika sheria hiyo Wakili Marenga anasema kuwa kumekuwa na maeneo ambayo wanahabari wanaona kuna haja ya kufanyiwa kazi kama Mkurugenzi wa Idara ya Habari (MAELEZO),kupewa mamlaka ya kudhibiti matangazo ya Serikali.

“Awali kanuni zilikuwa zinamruhusu Mkurugenzi huyu kuangalia ni wapi atapeleka matangazo hayo baada ya kuwa ameyapokea jambo ambalo linaleta upendeleo na wasiwasi wa kupata matangazo hayo kwa vyuombo binafsi hasa ambavyo vyenye mrengo tofauti.

“Eneo jingine ni utoaji wa taarifa ambapo sheria ilikuwa inasema kwamba vyombo vya habari vitatoa taarifa kwa kuzingatia maslahi ya taifa, hivyo tunataka kama mwandishi amepata taarifa na akafanya ulinganifu wake vizuri basi tuache taarifa iandikwe,” anasema Wakili Marenga.

KAULI YA SERIKALI

Waziri wa Habari, Mawasiliano na Teknolojia ya Habari, Nape Nnauye ameeleza sababu ya Serikali kutopeleka bungeni mapendekezo ya mabadiliko ya sheria ya habari katika Bunge la Novemba mwaka huu, kuwa ni kutokamilika kwa baadhi ya taratibu.

Akizungumza na uongozi wa Jukwaa la Wahariri Tanzania (TEF) na Wadau wa Haki ya Kupata Habari (CoRI), jijini Dodoma anasema Serikali ilitarajia kupeleka mapendekeo hayo lakini haikufanya hivyo kwa kuepuka mvutano kutoka kwa wadau wa habari.

Kwenye kikao hicho na CoRI, Waziri Nape anasema serikali ipo tayari kupeleka mapendekezo ya sheria ya habari kwa watunga sheria, baada ya kikao cha wadau wa habari na serikali kitakachofanyika Novemba 22, 2022, jijini Dar es Salaam.

‘‘Serikali tupo tayari kupeleka mabadiliko ya sheri ya habari bungeni baada ya kikao cha mwisho. Baada ya kikao hicho tutakubaliana tuliyokubaliana na ndio yataenda,’’ anasema Nape.

Amesema haikuwa vema kupeleka mapendekezo ya sheria ya habari bungeni wakati kuna maeneo wadau wa habari na serikali walikuwa hawajakubaliana.

‘‘Sisi kama serikali hatujakaa kimya, bado tupo vizuri kwenye mchakato huu. Nia ya serikali mpaka sasa bado ni njema.Isingefaa kwenda na mabadishano bungeni. Mpaka sasa kuna maeneo ambayo bado hatujakubaliana na kikao hicho cha mwisho ndio kitatoa mwelekeo wa mapendekezo yote,” anasema.

‘‘Sisi kama tupo happy (tunafuraha) na mchakato wa mabadiliko ya sheria ya habari unavyokwenda, lakini pamoja na yote haya, ni vizuri uhuru uliopo tukautumia vizuri,’’ amesema.

Na kwamba, pamoja na mchakato wa mabadiliko ya sheria kuwa njiani kukamilika, serikali inaangalia pia uhalisia wa mabadiliko hayo ya sheria na mazingira ya sasa.‘‘Hata kama kuna mapitio tunayofanya, lakini lazima tuangalie uhalisia wa nchini,’’ amesema Nape.

Akizungumzia takwa la Rais Samia Suluhu Hassan la kukutana na wanahabari alilolitoa wakati wa Maadhimisho ya Uhuru wa Vyombo vya Habari Duniani (WPFD), jijini Arusha Nape amesema, wizara ipo mbioni kuandaa mazingira ya Rais Samia kukutana na wanahabari hao.

TAMWA YAWATAKA WADAU KUTOA MAONI

Dk. Rose Reuben, Mkurugenzi Mtendaji wa Chama cha Wanahabari Wanawake Tanzania (TAMWA), anasema, wadau wa habari wanapaswa kutoa mawazo yao ili ifike mahali wakubaliane katika utungaji wa sheria.

‘‘Tunapaswa kutoa mawazo yetu lakini ili tufike mahali ambapo tunaweza kukubaliani ili kuufanya huu mchakato wa mabadiliko ya sheria uende haraka. Sheria itakapoanza kufanya kazi, tutaanza kuona mabadiliko katika uandishi wa habari ambao ni wakitaaluma,’’ anasema.

MCHAKATO WAANZA KUZAA MATUNDA

Mwenyekiti wa Jukwaa la Wahariri Tanzania (TEF), Deodatus Balile anasema kuwa yapo matumaini makubwa ya mchakato huo kwa kuwa Serikali imechukua sehemu kubwa ya mapendelezo ya wadau kuhusu mabadiliko ya sheria ya habari.

Balile anasema, wadau wa habari nchini wanasubiri matokeo ya vikao vya serikali na wanahabari kuhusu mabadiliko sheria ya habari nchini.

“Kwa hakika sisi kama wadau wa habari tumefika hatua nzuri na hata kuwa na matumaini chanya hasa baada ya kikao cha mwisho kati ya wanahabari na Serikali.

“Wakati unaofuata ni wa serikali na hatua zake katika kuelekea mabadiliko sheria ya habari, lakini mpaka hapa tulipofika, tunaamini kuna jambo linakwenda kutokea,’’ alisema.

Balile anasema, jambo linalofurahisha zaidi ni ushirikishwaji wa taasisi zote za habari nchini katika mchakato wa mabadiliko ya sheria ya habari.

“Kwa kuwa wadau wa habari tunapigania kitu kimoja, tuliamua kwa pamoja kujiweka chini ya mwavuli tunaouita CoRI (Wadau wa Kupata Habari).

“Jambo hili limerahisisha kuwa na sauti moja lakini pia limerahisisha Serikali kujua wanazungumza na watu gani. Tusingekuwa pamoja pengine mambo yasingekwenda kwa namna tulivyoona,” anasema Balile.

WAZIRI NAPE AWAPA TAARIFA WADAU

Hivi karibuni, Waziri wa Habari, Mawasiliano na Teknolojia ya Habari,Nape aliwahakikishia wadau wa habari kwamba, Serikali itakamilisha mchakato wa mabadiliko ya vipengele vya sheria ya habari.

Alitoa kauli hiyo kwenye kikao chake na wadau wa Haki ya Kupata Habari (CoRI), hivi karibuni jijini Dar es Salaam.
Nape anasema, Serikali imepokea maoni yao kuhusu mapendekezo ya marekebisho ya Sheria ya Huduma za Habari Na 12 ya 2016.

“Niwahakikishie kuwa Serikali ya Awamu ya Sita inayoongozwa na Rais Samia Suluhu Hassan, inayo nia ya dhati katika jambo hili. Nimekuja mwenyewe kuwasilikiliza na imani yangu ni kuona sekta inaendelea kukua” anasema.

WABUNGE WABAINISHA

Wabunge wa Bunge la Tanzania wamebainisha kwamba sheria na kanuni kandamizi zinazozuia vyombo vya habari kufanya kazi zao kwa uhuru zinapaswa kurekebishwa ili waandishi waweze kutimiza wajibu wao kama mhimili wa nne wa dola.

Watunga sheria hao walitoa wito huo wakati wa mafunzo yaliyoandaliwa na Taasisi ya Vyombo vya Habari Kusini mwa Afrika (Misa-Tan) yaliyofanyika Februari mwaka huu, yaliyolenga kuwafahamisha wawakilishi hao wa wananchi vifungu vya sheria na kanuni vinavyominya uhuru wa vyombo vya habari nchini.

Baadhi ya wabunge wakipitia baadhi ya vifungu vya sheria ya habari

Kauli za wawakilishi hao zilikuja siku chache tu baada ya Serikali kuyafungulia magazeti manne ya MwanaHalisi, Mawio, Mseto na Tanzania Daima huku Waziri wa Habari, Mawasiliano na Teknolojia ya Habari Nape Nnauye akibainisha nia na utayari wa Serikali wa kuyafanyia kazi maoni na mapendekezo ya wadau yanayolenga kuboresha sheria na kanuni zinazoongoza uandishi wa habari Tanzania.

Mbunge wa Mlalo (CCM), Rashid Abdallah Shangazi anasema kuwa marekebisho ya sheria na kanuni ni hoja za msingi ambazo zinapaswa kutazamwa kwa mawanda mapana.

Mbunge huyo anasema kuwa sheria na kanuni zinazolalamikiwa kuminya uhuru wa vyombo vya habari nchini ni pamoja na Sheria ya Huduma za Habari ya mwaka 2016 ambayo, pamoja na mambo mengine, inaruhusu Serikali kufungia magazeti.

Sheria hiyo pia inaweka sharti kwa gazeti kuwa na leseni ambayo inapaswa ihuishwe kila mwaka. Pia, inaweka sharti kwamba ili mtu afanye uandishi wa habari Tanzania ni lazima awe na elimu ya kiwango cha stashada au shahada ya uandishi wa habari au taaluma inazohusiana nazo.

Halima Mdee ni Mbunge wa Viti Maalum ambaye anaamini kwamba sheria na kanuni “zilizotungwa kwa makusudi, na siyo kwa bahati mbaya” zinapaswa kubatilishwa kwani “zimekuwa zikiipa Serikali mamlaka ambayo imekuwa ikiitumia vibaya.”

Mdee anaamini kwamba ni muhimu kwa wadau kutumia mwanya huu ambapo Rais Samia Suluhu Hassan ameonesha nia ya kutaka kuweka mazingira safi kwa kazi za waandishi wa habari nchini kufanikisha mabadiliko ya sheria hizi.

Mnamo Aprili 6, 2021, ikiwa ni siku 18 tu baada ya kuapishwa kuwa Rais wa Tanzania Rais Samia Suluhu Hassan aliagiza kufunguliwa kwa vyombo vyote vya habari vilivyokuwa vimefungiwa, akisema: “Tusiwape mdomo mdomo wa kusema tunaminya uhuru wa habari na nataka kanuni ziwe wazi, ili mtu akifungiwa ajue kosa na adhabu yake. Tusifungie tu kibabe.”

Mbunge wa Momba Condester Michael (CCM) alieleza kwamba wao kama watunga sheria na watu wanaoisimamia Serikali wanatambua mchangao wa vyombo vya habari, akisema wanaifanya jamii kujua kinacho endelea na hivyo wataunga mkono juhudi za kufanya maboresho ya sheria na kanuni zitakazowawezesha waandishi kufanya kazi kwa uhuru zaidi.

WAHARIRI WANENA

Salehe Mohamed ni mhariri wa habari gazeti la Mwananchi, anasema kuwa wangependa kuona Waziri Nape anatimiza ahadi yake ya kuwasilisha mapendekezo ya wadau kuhusu mabadiliko ya sheria za habari katika bunge lijalo.

“Wadau wangependa kuona ahadi ya Waziri Nape ya kupeleka Mabadiliko ya Sheria ya Huduma za Habari yanafanikiwa kwenye Bunge lijalo huu ili mchakato wa mabadiliko hayo ukamilike,” anasema Salehe.

Anasema kuwa mjadala wa Serikali na wadau wa habari unahusu Sheria ya Huduma za Habari 2016 na kwamba, kuna baadhi ya vipengele tayari Serikali imeonyesha mwelekeo wa kukubali.

“Tunaona kuwa Serikali imeonyesha nia ya kufanya mabadiliko hayo hivyo ni vyema sasa ikaendelea na jitihada hizo ili kuhakikisha kuwa mchakato huo unapata majawabu,” anasema.

Naye Joyce Shebe ambaye ni Mhariri wa Clouds FM Radio anasema kuwa Serikali imeonyesha usikivu na hata kutoa nafasi kwa changamoto zinazotukabili kufanyiwa marekebisho ni hatua nzuri kwa wadau wa habari nchini.

“Kwa kuwa imeonyesha nia ya kufanyiakazi vipengele mbalimbali hivyo mchakato huo utapata majibu yatakayomaliza kiu sekta ya habari,” anasema.

Anasema kuwa si kwamba sheria yote ya Huduma za Habari ya mwaka 2016 havifai bali ni kuwepo kwa baadhi ya vifungu vinavyotishia waandishi na uhai wa tasnia ya habari nchini.

Joe Nakajumo anasema kuwa michakato mbalimbali ya mabadiliko ya sheria ya habari inayoendelea kwa awamu hii kumeonyesha dhamira njema ya wanahabari hivyo ipo haja ya kumaliza kiu cha muda mrefu kwa wana habari.

Anasema kuwa Sheria ya Habari ya Mwaka 2016 iliacha mambo ya msingi katika kukuza tansia ya habari na badala yake ikawa ni sheria ambazo ni ngumu kutekelezeka.

Mhariri wa Gazeti la Mwanahalisi, Jabir Idrisa anasema kuwa kutokana na uwepo kwa mazingira magumu ya habari na wanahabari nchini, tansinia ya habari iliyumba kwa kiwango kikubwa.

Anasema kuwa uhuru wa habari ni moyo wa kidemokrasia ya nchi yoyote kwa kuwa hutoa mwanga maendeleo.

Jabir anasema kuwa jamii inapaswa kuendelea kupiga kelele kwa kushirikiana na vyombo vya habari juu ya marekebisho ya sheria zinazokwaza uhuru wa habari.

November 28, 2022 0 comment 9 views

Siasa

Harufu ya rushwa, CCM yaamua kufuta chaguzi baadhi ya mikoa

by Jamhuri November 21, 2022

written by Jamhuri

Katibu Mkuu wa Chama Chama Mapinduzi (CCM), Daniel Chongolo kwa dhamana ya kuwa Mkurugenzi Mkuu wa Uchaguzi wa ndani ya chama unaonendelea huku ukifikia ngazi za mikoa chama na jumuiya, ametangaza kufuta uchaguzi katika baadhi ya maeneo, kusimamisha mchakato wa uchaguzi na kutuma timu za uchunguzi katika maeneo mbalimbali nchini.

Katibu Mkuu ameyasema hayo leo Jumatatu tarehe 21 Novemba, 2022 katika Ukumbi wa Jakaya Kikwete Convention Jijini Dodoma.

Katibu Mkuu amefuta uchaguzi wa Umoja wa Vijana Mkoa wa Simiyu, kwa kuwepo na tuhuma za rushwa kwa baadhi ya wagombea na timu ya uchunguzi imeshatumwa kulifuatilia hilo kwa kina, na hatua zaidi zitachukuliwa haraka baada ya uchunguzi kukamilika.

Pia, Katibu Mkuu amesimamisha uchaguzi wa nafasi ya mjumbe wa Halmashauri Kuu ya Mkoa wa Mbeya na Arusha kwa sababu za kuwepo kwa tuhuma mbalimbali zikiwepo za rushwa, na sasa uchunguzi unaendelea na hatua zitachukulia.

Aidha, Katibu Mkuu ameeleza kuwa uchaguzi uliofanyika jana tarehe 20 Novemba, 2022 mkoa wa kichama wa Magharibi Zanzibar, kumekuwa na malalamiko kwa kitendo cha baadhi ya wanachama kubeba sanduku la kura na kulipeleka eneo la kuhesabia, hivyo timu ya uchunguzi inafuatilia na ikigundulika jambo hilo halikuwa na nia njema uchaguzi utafutwa na kuchukua hatua zaidi.

Hata hivyo, Katibu Mkuu amewashukuru wanachama wote wa CCM kwa kuendelea na uchaguzi kwa amani na kwa utulivu mkubwa, licha ya kuwepo kwa changamoto ndogo ndogo katika baadhi ya maeneo ambapo Chama kinaendelea kufuatilia kwa karibu na kuchukua hatua kwa haraka.

November 21, 2022 0 comment 10 views

Afya

‘Tanzania ni miongoni mwa nchi 30 zenye kiwango kikubwa cha TB’

by Jamhuri November 19, 2022

written by Jamhuri

IMEELEZWA kuwa ugonjwa wa Kifua Kikuu ni Janga la Kitaifa na la Kidunia ambapo ni moja kati ya magonjwa yaliyokuwepo duniani kwa muda mrefu na umeshachukua maisha ya mamilioni ya watu Duniani kote.

Hayo yamesemwa jana na Katibu Tawala wa Mkoa wa Mwanza Bw. Balandya Elikana wakati akifungua Mkutano wa mwaka wa Mpango wa Taifa wa Kifua Kikuu na Ukoma unaoendelea jijini Mwanza.

Elikana amesema Tanzania ni miongoni mwa nchi 30 zenye kiwango kikubwa cha ugonjwa wa Kifua Kikuu ikikadiriwa kuwa na wagonjwa 132,000 sawa na wagonjwa 208 katika watu 100,000. Aidha, kwa mwaka wa 2021, wagonjwa 87,415 wa Kifua Kikuu waligunduliwa na kuweka kwenye matibabu, ikiwa ni sawa na asilimia 65 ya makadirio ya WHO.

Kwa upande wa ugonjwa wa Ukoma Bw. Elikana amesema Idadi ya wagonjwa wapya wa Ukoma wanaogunduliwa nchini inaendelea kupungua mwaka hadi mwaka katika miongo miwili iliyopita ambapo Dunia iliongeza kasi ya kupambana na ugonjwa huu.

“Nchi yetu imeweza kuwagundua na kuwatibu wagonjwa wapya wa Ukoma zaidi ya 121,000 na kwa mwaka 2020 walikuwepo wagonjwa wapya 1,208 tu, idadi ya watoto waliogundulika kuugua Ukoma ilifikia 41 na hivyo kuonesha wazi ya kuwa mnyororo wa maambukizi bado upo na bado tuna jukumu kubwa la kufanya kukomesha kuenea kwa ugonjwa huu nchini” amesema Elikana.

Aidha, katibu Tawala huyo amesema Jitihada za Serikali katika kutokomeza magonjwa haya nchini zinahitaji nguvu ya pamoja ya wadau wote ambapo Serikali kwa kushirikiana na wadau wameweza Kupunguza idadi ya maambukizi ya Kifua, kupunguza vifo kutoka 55,000 mwaka 2015 kufikia vifo 25,800 mwaka 2021, Kufikia hatua ya awali ya kiwango cha kimataifa cha utokomezaji wa Ukoma tangu mwaka 2006 na Kuanzisha huduma za Mkoba za Kifua Kikuu.

Naye, Mwakilishi wa Katibu Mkuu wa Wizara ya Afya Dkt. Catherine Joachim amesema Serikali imejiwekea lengo la kutokomeza Kifua Kikuu ifikapo mwaka 2030 sambamba na malengo endelevu ya maendeleo.

“Ili kufikia malengo haya tunahitaji ushirikishwaji mkubwa wa jamii, wadau na sekta zote nchini katika kutekeleza mkakati wa kitaifa wa kutokomeza ugonjwa wa Kifua Kikuu” amesema Dkt. Catherine.

November 19, 2022 0 comment 2 views

Afya

Muhimbili kuanzisha ‘Sober House’, kliniki ya magonjwa ya akili

by Jamhuri November 18, 2022

written by Jamhuri

**Mkurugenzi Mtendaji wa Hospitali ya Taifa Muhimbili Prof. Mohamed Janabi akizungumza na watumishi wa Kijiji cha Marekebisho ya Afya ya Akili Vikuruti**

**Mkurugenzi wa Tiba MNH Dkt John Rwegasha akizungumza wakati wa ziara ya Prof. Janabi katika Kijiji cha Vikuruti**

…………………………………………………..

Hospitali ya Taifa Muhimbili ina mpango wa kuanzisha Kliniki ya Magonjwa ya Afya ya Akili ikiwemo huduma jumuishi za waraibu wa dawa za kulevya katika Kijiji cha Marekebisho ya Afya ya Akili, kilichopo Vikuruti Kata ya Chamazi ili kupunguza msongamano uliopo MNH-Upanga.

Tiba Jumuishi (Medical Assisted Treatment-MAT) hutolewa kwa waathirika wa dawa za kulevya ikihusisha ushauri nasaha, matibabu ya kurekebisha tabia pamoja na utoaji dawa aina ya Methadone, ambapo katika Kliniki iliyopo MNH Upanga jumla wa wananchi 1,100 wenye uhitaji huo wanahudumiwa kwa siku.

Mipango hiyo imeelezwa na Mkurugenzi Mtendaji wa Hospitali ya Taifa Muhimbili, Prof. Mohamed Janabi alipofanya ziara kijijini hapo ambapo alipokea taarifa ya kijiji hicho na kuzungumza na wagonjwa na watumishi.

Aidha Prof. Janabi aliridhishwa na namna kazi za uzalishaji zinavyofanyika kijijini hapo licha ya kuwepo kwa changamoto mbalimbali ikiwemo uchakavu wa miundombinu.

“Tutashirikiana na sekta binafsi kuhakikisha tunafanya maboresho makubwa hapa ikiwemo kuzungushia uzio kwenye eneo lote na ekari 160, kujenga majengo mazuri, pamoja na kuanzisha makazi ya kisasa ya kusaidia waraibu wa dawa za kulevya (sober house) ambao watasaidiwa kitaalamu zaidi” amesema Prof. Janabi

Awali akiwasilisha taarifa kwa Mkurugenzi Mtendaji, Mkuu wa Kijiji cha Vikuruti Bw. Beno Kalunga amesema kuwa kwa sasa kijiji kinahudumia wagonjwa 7-10 kwa mwezi, na pia kinajihusisha na kilimo na ufugaji ikiwa ni sehemu ya tiba kazi kwa wagonjwa.

Amesema wagonjwa wanaohudumiwa Vikuruti ni wale waliopata changamoto za afya ya akili na kutibiwa hivyo hupelekwa kijijini hapo kwa lengo la kuendelea na tiba kazi ili afya zao ziimarike vizuri.

Naye Mkurugenzi wa Huduma za Tiba MNH-Upanga, Dkt. John Rwegasha ambaye kitengo hicho kipo chini ya kurugenzi yake alisema kuwa atahakikisha anasimamia utekelezaji wa mipango ya kuboresha kijiji hicho hatua kwa hatua.

November 18, 2022 0 comment 14 views

Afya

‘Kukwepa kutumia maabara kumechangia ongezeko la magonjwa’

by Jamhuri November 18, 2022

written by Jamhuri

Na Catherine Sungura,JamhuriMedia,Dodoma

Tanzania inakabiliwa na magonjwa ya kuambukizwa kwa asilimia 95 kutokana na baadhi ya watumishi kutopenda kutumia huduma za maabara hali hiyo imesababisha wagonjwa wengi wamekuwa wakitibiwa bila kupata uhakiki wa majibu kutoka maabara huku asilimia 90 ya wafugaji wanatumia dawa za antibiotiki kutibu wanyama badala ya chanjo.

Kauli hiyo imetolewa leo jijini Dodoma na Naibu Katibu Mkuu, wizara ya Afya Dkt. Seif shekalaghe wakati akitoa tamko la Wiki ya kampeni ya kuzuia usugu wa vimelea dhidi ya dawa za Antibiotiki inayoadhimishwa kila mwaka tarehe 18-24 Novemba ambapo kauli mbiu ya mwaka huu ni “Kwa Pamoja tuzuie usugu wa vimelea dhidi ya dawa”.

Dkt. Shekalaghe amesema kuwa hali hiyo imepelekea matumizi yasiyo rasmi ya antibiotiki ambayo husababisha usugu wa vimelea kuongezeka mwaka hadi mwaka ambapo mwaka 1993 matumizi yalikuwa (39%), mwaka 2002( 42%), 2014( 67.7%) na 2017 hadi 2022 wastani wa (65%).

“Matokeo ya tafiti iliyofanyika mwaka 2017 yalionesha kwamba 92% ya wagonjwa hupata matibabu yao katika maduka ya dawa na famasi na kati yao 92.3% hununua antibiotiki holela bila kutumia cheti cha dawa kilicho idhinishwa na daktari, kwa takwimu hizi tunahitaji kufanya juhudi za makusudi kujinasua “.

“Utafiti uliofanyika mwaka 2018 ulionesha kwa 90% ya wafugaji wanatumia dawa za antibiotiki kutibu wanyama badala ya chanjo, ukiangalia twakwimu hizi ni kiashiria tosha kwamba ongezeko la usugu wa vimelea dhidi ya dawa ni mkubwa” ameongeza Dkt. Shekalaghe.

Aidha, amesema usugu wa vimelea dhidi ya dawa unatuweka katika mashaka makubwa ya kupoteza nguvu kazi ya Taifa kwa kusababisha vifo kutokana na kuongezeka kwa magonjwa sugu yasiyotibika kwa kutumia dawa tulizonazo, kuongezeka kwa umaskini kutokana na kuugua kwa muda mrefu na kutumia dawa za ghali zaidi, na pia kuongezeka kwa vifo vya mifugo na uzalishaji hafifu wa chakula, na pia kuigharimu nchi mamilioni ya fedha ambazo zingeweza kutumika kuliletea Taifa maendeleo.

Hata hivyo amesema rpoti iliyotolewa na Benki ya Dunia mwaka 2017, imeonesha kuwa ifikapo mwaka 2050 uchumi wa Dunia utapungua kwa asilimia (3.8%) na kwamba kiasi cha dola za Marekani trilioni 3.4 zitapotea ifikapo mwaka 2030 kutokana na tatizo hilo “nchi zinazoendelea ikiwemo Tanzania zinaathirika zaidi ambapo kiasi cha dola za Marekani bilioni tisa (9) zitatumika kila mwaka kupambana na usugu wa vimelea dhidi ya dawa hizo”.

“Jambo la kuzuia usugu ni letu sisi sote, hivyo kwa pamoja sekta zote ikiwemo afya,mifugo,uvuvi,kilimo na mazingira, tuungane katika kuhakikisha tunapunguza au kuzuia usugu wa vimelea dhidi ya dawa,dawa sahihi inatolewa na kutumika tu pale inapohitajika. Pia niwakumbushe wananchi umuhimu wa kujikinga na maradhi kwa njia rahisi na ambazo zimehakikiwa kuwa zinafanya kazi.

Hata hivyo ameelekeza taasisi na vituo vyote vya kutolea huduma za afya kutekeleza Mpango wa Taifa wa Kupambana na Usugu wa Dawa dhidi ya vimelea mbalimbali antimicrobial (2023-2028) na kuwaagiza Matabibu (prescriber) kote nchini, kuandika dawa kwa kufuata mwongozo wa matibabu wa mwaka 2021 na kutumia majina halisi ya dawa (generics) na kwa usahihi.Vile vile amewataka watoa dawa (Dispenser) kusoma na kuelewa maelekezo ya matabibu na kutoa maelekezo sahihi kwa wagonjwa.

Naye, Mfamasia Mkuu wa Serikali Bw. Daudi Msasi ametaka dawa zitolewe kwa kufuata cheo cha dawa na kuongeza kuwa Serikali kupitia Wizara ya Afya inahuisha mwongozo wa matibabu kila baada ya miaka mitatu ili kusaidia matibabu sahihi kwa wananchi na kuondoa dawa zilizojenga usugu wa dawa.

November 18, 2022 0 comment 16 views

Uchumi

Jafo:Waliovamia vyanzo vya maji waondoke haraka

by Jamhuri November 16, 2022

written by Jamhuri

Waziri wa Nchi Ofisi ya Makamu wa Rais Muungano na Mazingira Dkt. Selemani Jafo (Mb) amewataka wananchi wote waliovamia bonde la Ihefu ambalo ni chanzo cha mto Ruaha Mkuu kuondoka mara moja ili kuondokana na athari zilizopelekea mto Ruaha Mkuu kutotiririsha maji kwa miezi mitatu mfululizo.

Ameyasema hayo katika kikao kilichowahusisha Mawaziri nane wa Kisekta, Makatibu wakuu, wakuu wa Mikoa pamoja na wataalam kilichofanyika katika Hifadhi ya Taifa Ruaha iliyoko mkoani Iringa.

“Wale wote waliovamia vyanzo vya maji tumeazimia waondoke haraka iwezekanavyo, swala la kuondoka halina mjadala wa kusubiri mwezi au miezi miwili. Mara baada ya kikao hiki cha jana wote waliovamia vyanzo vya maji na kusababisha uharibifu mkubwa mnatakiwa kuondoka mara moja. Hii kauli tukisema mara moja ni kuanzia leo,” amesisitiza Waziri huyo.

Waziri Jafo ametaja sababu za kukauka kwa mto Ruaha Mkuu ni pamoja na uingizaji wa mifugo ndani ya bonde la Usangu na kwenye ardhi oevu ya Ihefu, uchepushaji wa maji toka kwenye mito inayoingiza maji bonde la Usangu unaofanywa na baadhi ya wakulima wasiofuata sheria na taratibu pamoja na ukataji na uchomaji wa misitu unaosababisha ukame na uharibifu wa mazingira.

Eneo la darajani ambalo Mawaziri, wakuu wa Mikoa na wataalamu hao wamelitembelea ni moja ya kivutio ndani ya hifadhi hii pindi mto Ruaha Mkuu unapokuwa unatiririsha maji yake ambapo watalii hushuka na kupiga picha mbalimbali kutokana na mandhari nzuri ya beta (meanders) za mto huo, sasa hivi yamesalia madimbwi yenye maji machache na machafu
yanayopelekea maisha ya viboko, mamba, samaki na wanyama wengine wanaotegemea maji hayo kuwa hatarini.

“Mambo ya haraka ili kunusuru hali hii ni pamoja na Mamlaka ya bonde za maji kusimamia sheria iliyopitishwa na Bunge 2022 inayoelekeza wale wote wanaochepusha maji kinyume cha sheria kuchukuliwa hatua. Pia naelekeza Mamlaka ya bonde za maji pamoja na Baraza la Taifa la Hifadhi na Usimamizi wa Mazingira (NEMC) kubaini wale wote waliovamia vyanzo vya maji waondoke haraka”, aliongeza Waziri huyo.

Uhai wa hifadhi ya taifa Ruaha hutegemea mto Ruaha Mkuu, hivyo kukauka kwake hakutaathiri tu hifadhi hii katika shughuli za utalii na uhifadhi bali pia itaathiri shughuli za kiuchumi kama vile uzalishaji wa umeme, kilimo na uvuvi unaofanyika katika bwawa la Mtera.

Kama tujuavyo zaidi ya asilimia 65 ya umeme unaozalishwa kwa njia ya maji nchini Tanzania hutegemea maji yanayotokea bonde la Ihefu kupitia mto Ruaha Mkuu.

November 16, 2022 0 comment 6 views

Newer Posts

Older Posts