Afya

Na Mwandishi Wetu,JamhuriMedia

Watu watano wamefariki kwa ugonjwa ujulikanao kwa jina la Marburg mkoani Kagera huku watatu wakiendelea kupatiwa matibabu katika vituo maalum vilivyojengwa
Bukoba Vijijini mkoani Kagera.

Waziri wa Afya Ummy Mwalimu amesema uchunguzi uliofanywa na maabara ya Taifa ya Afya ya Jamii umethibitisha uwepo wa virusi hivyo na kwa mujibu wa Shirika la Afya duniani (WHO) ugonjwa huo uligundulika kwa mara ya kwanza nchini Ujerumani 196.

Waziri Ummy amesema kuwa Serikali imefanikiwa kudhibiti kasi ya maambukizi mapya ya ugonjwa huo na kuwataka Wananchi kuendelea na shughuli zao za kiuchumi na kuwaondoa hofu.

Amesema ugonjwa huo huambukizwa kutoka kwa binadamu mmoja kwenda kwa mwingine hususani kwa njia ya kugusa maji maji kama vile mate, mkojo, damu, machozi au kinyesi yanayotoka kwa mtu mwenye dalili hizo.

Amesema maambukizi yanaweza kutokea pia kutoka kwa wanyama kwenda kwa binadamu iwapo mtu atakula au kugusa mizoga au wanyama walioambukizwa.

“Dalili za ugonjwa huo ni homa,kuumwa kichwa, maumivu ya misuli, kuishiwa nguvu, kutapika, kuhairisha na kutokuwa damu sehemu za wazi za mwili ugonjwa huu hauna tiba.

“Hadi kufikia Machi 21,mwaka huu, ikiwa ni siku tano tangu kuripotiwa kwa watu wenye dalili jumla ya watu nane wameripotiwa kuwa na ugonjwa huo na kati yao vifo ni vitano huku wagonjwa watatu wakiendelea na matibabu katika vituo maalum vilivyotengwa mkoani Kagera “amesema.

Hata hivyo Waziri Ummy amewatoa hofu wananchi kuwa hadi sasa Serikali imefanikiwa kudhibiti kasi ya maambukizi mapya ya ugonjwa huu.

“Nitumie fursa hii kuwashukuru Uongozi na watumishi wa afya hususani walio mstari wa mbele mkoani Kagera ambao wanaendelea kuchukua hatua mbalimbali ikiwemo kuwahudumia wagonjwa na kuhakikisha ugonjwa huu unadhibitiwa.

“Vilevile ninaishukuru Timu ya Wataalamu kutoka Wizara ya Afya, Ofisi ya Rais TAMISEMI na Ofisi ya Waziri Mkuu kwa kuungana na timu ya Mkoa wa Kagera kukabiliana na ugonjwa huu kwa wakati.

“Pia ninatoa rai kwa wananchi kutoa taarifa kwa Serikali endapo kuna tetesi za mhisiwa au mtu mwenye dalili za ugonjwa huu. Aidha endapo kuna mtu yoyote mwenye dalili za ugonjwa huu afike kituo cha kutoa huduma za afya kwa ajili ya Uchunguzi na Matibabu.

“Pia ninatoa Wito kwa watumishi wa afya kote nchini kuzingatia miongozo na Taratibu za Kuzuia na Kudhibiti Maambukizi (Infection Prevention and Control) wakati wote wa kutoa huduma kwa wananchi,” amesema.

Kwa Upande wake Mganga Mkuu wa Serikali Prof.Tumaini Nagu alisema kati ya wagonjwa hao nane,wawili ni wahudumu wa afya huku sita wakiwa wametokea familia moja.

Amesema kuwa hadi sasa jumla ya watu 161 wapo kwenye uangalizi maalum.

Jumla ya watu 251 wamepata huduma ya upimaji wa viashiria vya magonjwa ya moyo pamoja na ushauri wa jinsi ya kuepukana na magonjwa hayo kutoka kwa wauguzi wa Taasisi ya Moyo Jakaya Kikwete (JKCI).

Upimaji huo ulifanyika katika maadhimisho ya miaka 70 ya Baraza la Uuguzi na Ukunga yaliyoenda sambamba na maonesho ya siku tatu ya huduma zinazotolewa na wauguzi yaliyomalika jana katika viwanja vya Nyerere Square jijini Dodoma.

Akitoa taarifa ya upimaji uliofanyika katika banda la Taasisi ya Moyo Jakaya Kikwete (JKCI) kwa Naibu Waziri wa Afya Dkt. Godwin Mlollel, Mkurugenzi wa Uuguzi wa JKCI Robert Mallya amesema katika banda hilo huduma zilizokuwa zinatolewa ni upimaji wa kiwango cha sukari mwilini, shinikizo la damu, kueleza huduma za matibabu ya moyo zinazotolewa, kutoa elimu ya lishe bora na jinsi ya kuepukana na magonjwa ya moyo.

Mallya amesema kati ya watu 251 waliowafanyiwa vipimo 64 walikuwa na tatizo la shinikizo la juu la damu ambapo 41 kati yao hawakuwa wanajijua kabisa kuwa na tatizo hilo na 23 walikuwa wanajijua na wanatumia dawa .

“Kwa wale ambao hawakuwa wanajijua kuwa na tatizo la shinikizo la juu la damu tumewashauri waende katika Hospitali za karibu na wanapoishi kwa ajili ya kuanza matibabu na ambao wanajijua tumewashauri wasiache kutumia dawa hata kama watajisikia wanaendelea vizuri.

“Tumetoa elimu ya lishe bora kwa wananchi waliotembelea katika banda letu hii ikiwa ni pamoja na kuepuka kula vyakula vyenye chumvi na mafuta mengi, wasipende kula na kunywa vinywaji vilivyosindikwa kwani vinamadhara katika afya ya moyo”, amesema Mallya.

Kwa upande wake Naibu Waziri wa Afya Dkt. Godwin Mollel amewapongeza wauguzi wa Taasisi ya Moyo Jakaya Kikwete kwa kutoa huduma ya upimaji na ushauri wa magonjwa ya moyo kwa wananchi na kuwataka kuendelea kutoa huduma hiyo pindi wanapopata nafasi ya kufanya hivyo.

“JKCI inatoa huduma nzuri ya matibabu ya moyo kwa wagonjwa wanaowatibu na kwa wananchi wanaowahudumia katika maeneo mbalimbali hapa nchini, ninawaomba muendelee kutoa huduma hii nzuri ili isitokee Hospitali nyingine ikawashinda katika utoaji wa huduma bora ya matibabu ya moyo hapa nchini”, alisisitiza Dkt. Mollel.

Jumla ya Taasisi na Hospitali za serikali na binafsi 26 zilishiriki katika maonesho hayo ambapo kauli mbiu ya maadhimisho ya miaka 70 ya baraza la uuguzi na ukunga ilikuwa ni Bima ya Afya kwa Wote Muuguzi na Mkunga Tarajio la Huduma Bora kwa Jamii.

Na WAF- Dodoma

NAIBU Waziri wa afya Dkt.Godwin Mollel amebainisha kuwa Rais wa Jamhuri ya Muungano wa Tanzania Dkt. Samia Suluhu Hassan ametoa fedha za kununua magari ya kubebea wagonjwa (Ambulance) 727 zitazosaidia kurahisisha huduma za rufaa nchini.

Dkt.Mollel amesema hilo leo Februari 09, 2023 wakati akijibu swali la Stella Manyanya katika Mkutano wa kumi kikao cha nane, Bungeni Jijini Dodoma.

Amesema, katika kuboresha hospitali ya Rufaa ya kanda ya kusini, tayari Serikali imetoa jumla ya shilingi Bilioni 4.4 itayosaidia kujenga majengo ya nyumba za wafanyakazi, ujenzi wa chumba cha kuhufadhia maiti, umaliziaji wa maabara na umaliziaji wa jengo la mama na mtoto.

Sambamba na hilo, Dkt. Mollel amesema, Serikali inaendelea kuboresha huduma nchini, na tayari Serikali imeanza kupeleka madaktari bingwa katika hospitali ya Rufaa ya kanda ya kusini, huku vifaa kama CT-SCAN pamoja na MRI vikiwa tayari vimefungwa tayari kuanza kutoa huduma.

Na WAF – Dodoma

Tafiti zinaonesha kuwa kiwango cha vifo vya watoto chini ya miaka mitano kwa Mwaka 2022 kimefika vifo 43 kwa kila watoto 1,000 waliozaliwa hai ukilinganisha na vifo 67 kwa kila Watoto 1,000 waliozaliwa hai ilivyokuwa kwenye Utafiti uliofanyika mwaka 2015/2016.

Hayo yamesema jana na Waziri wa Afya Ummy Mwalimu kwenye uzinduzi wa matokea muhimu ya Utafiti wa Afya ya Uzazi na Mtoto na Viashiria vya Malaria Tanzania wa Mwaka 2022 uliofanyika katika ofisi za Taifa ya Takwimu Jijini Dodoma.

“Na kwa upande wa kiwango cha vifo vya watoto wachanga kabla ya kutimiza mwezi mmoja vimepungua kutoka vifo 37 mwaka 1990 hadi vifo 18 mwaka 2021 kwa kila vizazi hai 1,000 ambapo vimepungua kwa asilimia 51.” Amesema @ummymwalimu

Pia, Waziri Ummy amesema Vifo vya Watoto chini ya mwaka mmoja navyo vimepungua kutoka vifo 65 mwaka 1990 hadi vifo 28 mwaka 2021 kwa kila vizazi hai 1,000 ambapo kwa jumla ni punguzo la asilimia 56.

“Haya ni matokeo makubwa ya juhudi zinazofanywa na Serikali katika utekelezaji wa malengo tuliyojiwekea katika mpango wa Tatu wa maendeleo ya Taifa ambao unalenga kupunguza vifo vya Watoto chini ya umri wa miaka mitano hadi vifo 40 katika kila watoto 1,000 wanaozaliwa hai ifikapo mwaka 2025/26.” Amesema Waziri Ummy

Katika kuonesha umuhimu wa Tafiti Waziri Ummy amesema matokeo haya muhimu ya Utafiti yataiwezesha Serikali ya awamu ya Sita inayoogozwa na Mheshimiwa Dkt. Samia Suluhu Hassan na wadau mbalimbali kufuatilia na kutathmini malengo yaliyofikiwa katika mipango ya maendeleo ya kitaifa, kikanda na kimataifa hasa katika eneo la Afya ya Uzazi na Mtoto.

“Utafiti huu ni moja kati ya tafiti muhimu katika sekta ya afya kwani hutoa tathmini ya ubora wa huduma zinazotolewa nchini, changamoto zilizopo katika sekta ya afya na kushauri namna ya kukabiliana nazo.” alisema Waziri Ummy.

Aidha, Waziri Ummy amesema kwa Tanzania kiwango cha udumavu (urefu kwa kulinganisha na kigezo cha umri) kwa watoto chini ya umri wa miaka mitano (5) kimeendelea kupungua kutoka asilimia 34 kwenye Utafiti wa mwaka 2015/16 mpaka asilimia 30 kwenye Utafiti wa mwaka 2022.

“Kwa mwaka 2022 matokeo yanaonesha asilimia 3.3 ya watoto chini ya umri wa miaka mitano (5) wana ukondefu (wembamba kwa kulinganisha na kigezo cha urefu wao) ikilinganishwa na 4.5% kwa Utafiti wa mwaka 2015/16.” alisema Waziri Ummy.

Hata hivyo Waziri Ummy ameitaka mikoa ambayo inaongoza kwa Udumavu na Ukondefu kuiga juhudi zinazofanywa na mikoa mingine ili kupunguza magonjwa hayo.

Na WAF – Dodoma

Serikali kupitia Wizara ya Afya inaendeleza juhudi za ugawaji wa dawa na matibabu kwa wagonjwa wa magonjwa yaliyokuwa hayapewi kipaumbele ili ifikapo 2030 magonjwa hayo yaweze kutokomezwa.

Hayo yamesemwa leo na Meneja Mpango Wa Magonjwa yaliyokuwa hayapewi kipaumbele Dkt. George Kabona wakati akizungumza na waandishi wa habari juu ya Kampeni na mkakati wa kutokomeza magonjwa hayo kwenye ofisi ndogo za Wizara ya Afya UDOM Jijini Dodoma.

Dkt.Kabona amesema katika wiki hili la magonjwa yaliyokuwa hayapewi kipaumbele huduma zinaendelea kutolewa katika mikoa mbalimbali nchini ikiwemo Mkoa wa Tanga, Dodoma na Arusha.

“Tanzania tunaadhimisha kwa kufanya matukio ya utoaji wa huduma ya upasuaji wa Mabusha, tumeweka kambi za kuzawazisha vikope na utoaji wa elimu unaendelea.” amesema Dkt. Kabona.

Dkt.Kabona amesema Mwaka huu wamepanga kutoa huduma ya upasuaji wa mabusha (Operation) kwa watu 350 Katika Mkoa wa Tanga na watafika mpaka Mkoa wa Mtwara ili kuendelea kutoa huduma hiyo.

Katika hatua za utokomezaji wa magonjwa hayo Dkt.Kabona amewataka wananchi kujitokeza kwa wingi kupata matibabu ya magonjwa hayo kwenye kambi za matibabu pamoja na umezaji wa dawa.

Kwa upande wake Afisa Mpango wa Taifa Wa Kudhibiti Magonjwa Yaliyokuwa hayapewi kipaumbele Bw. Oscar Kaitaba amesema Ugonjwa wa matende na mabusha hauna uhusiano wowote na ulaji wa madafu kama watu wanavyodhania bali huenezwa na Mbu wa aina zote.

“Watu wanakula madafu wanaacha vifuu kwenye mashamba ambapo maji yanapotuhama hupelekea mazalia ya Mbu ambapo Mbu hao wakimuuma mtu anapata Ugonjwa Huo.” amesema Bw. Kaitaba.

Afisa huyo amesema katika tafiti iliyofanyika Awali, Ugonjwa huo ulikuwa katika Halmashauri 119 hapa nchini na walifanikiwa kugawa dawa katika Halmashauri zote.

Na WAF – Dar es Salaam

Serikali kupitia Wizara ya Afya imejipanga kurejea upya gharama za upandikizaji wa mimba kwa wananchi wenye matatizo ya uzazi na kutopata watoto ili kuwapunguzia mzigo wa gharama kubwa endapo watajiunga na Bima ya Afya kwa wote.

Hayo yamesemwa leo na Waziri wa Afya Mhe. Ummy Mwalimu alipotembelea Taasisi ya Kairuki iliyopo Bunju A jijini Dar es Salaam ambayo inatoa huduma ya upandikizaji mimba kwa lengo la kuona huduma zinazotolewa kituoni hapo.

Waziri Ummy amesema tatizo la ugumba bado ni kubwa nchini lakini mpaka sasa hakuna takwimu rasmi za kitaifa ila ulifanyika utafiti mdogo ambao unaonesha asilimia 30 ya watu wana tatizo la ugumba huku Duniani inakadiriwa kuwa katika kila mahusiano ya wenza wanne, mmoja kati yao anakua na tatizo la kupata watoto.

“Tatizo la kutopata watoto lipo pande zote mbili, upande wa wanaume na wanawake, lakini jamii yetu inachukulia familia isipopata mtoto basi mwanamke ndiyo anaonekana mwenye tatizo. Naamini uwepo wa kituo hiki utasaidia kuondoa fikra potofu”. amesema Waziri Ummy.

Kituo cha upandikizaji mimba cha Kairuki kinatoa huduma hiyo kwa gharama ya kuanzia Shilingi milioni 13 hadi milioni 17 kutegemea na aina ya huduma inayohitajika, hata hivyo Waziri Ummy amesema Serikali itaangalia uwezekano wa kuweka nusu ya gharama hizo katika vifurushi vya Bima ya Afya kwa Wote ili kuweza kuwapunguzia wananchi gharama za kupata huduma hiyo.

“Sisi upande wa Serikali tutaendelea kuwaunga mkono na kuhakikisha kwamba huduma hizi zinatolewa na kuwafikia wengi, tumeelezwa hapa gharama za upandikizaji ni kubwa watanzania wengi hawawezi kumudu, kwahiyo nashukuru mmenileta kipindi hiki tunaenda kuwasilisha muswada wa bima ya afya kwa wote bungeni kwahiyo nitaangalia uwezekano wa bima kuweza kugharamia asilimia 30 au 40 ya baadhi ya huduma zinazohitajika”. Amesema Waziri Ummy.

Waziri Ummy ametoa pongezi kwa taasisi ya Kairuki kwa kujenga kituo hicho na kuongeza kuwa ni muhimu sana uwepo wake nchini kwani kitamsaidia mtanzania kupata huduma za upandikizaji wa mimba ndani ya nchi, hivyo amewasisitiza wananchi kwenda kituoni hapo kupata huduma badala ya kutumia fedha nyingi Kwenda nje ya nchi.